Chuyên gia Sun*: "Chúng ta không nằm ngoài cuộc đua về công nghệ AI, nhưng sẽ không giống như ChatGPT hay MidJourney"

Trí tuệ nhân tạo (hay Artificial Intelligence) hiện đang là tâm điểm của mọi sự chú ý, không chỉ trong ngành công nghệ thông tin, mà còn trong tất cả các ngành nghề hay đời sống hàng ngày của con người trên toàn thế giới. Đặc biệt, sự nổi lên như vũ bão của ứng dụng ChatGPT trong thời gian gần đây, càng khiến công nghệ AI được quan tâm hơn bao giờ hết. Nhiều nhận định cho rằng, AI là một trong những công nghệ gây chuyển biến mạnh mẽ nhất trong thập kỉ vừa qua. Không thể phủ nhận những lợi ích vượt trội mà không một công nghệ nào khác có thể mang lại cho con người như AI ở thời điểm hiện tại, nhưng bên cạnh đó, có không ít lo ngại, ngờ vực, tranh luận nảy sinh xung quanh trí tuệ nhân tạo.  

Để một lần nữa hiểu rõ hơn về trí tuệ nhân tạo, cũng như có cái nhìn đúng đắn về AI, hãy cùng Sun* News trò chuyện với anh Văn Toàn - AI Expert đến từ R&D Unit nhé!

Trong thời đại này, theo anh, cách hiểu đúng nhất về AI là gì?

Chúng ta đang sống trong một thế giới với sự hỗ trợ rất mạnh mẽ của công nghệ phần mềm, và AI có thể hiểu một cách đơn giản là một loại phần mềm được tạo ra với một mục đích nào đó như tự động chat với con người, tự động sinh nhạc, tự động gợi ý sản phẩm, tự động phân loại hình ảnh.

Tuy nhiên chúng ta phải hiểu rằng, điểm khác biệt của AI so với phần mềm thông thường nằm ở chỗ AI có khả năng tự suy luận ra lời giải cho bài toán với một input đầu vào mà không cần định nghĩa các logic cụ thể như các phần mềm thông thường được các lập trình viên tạo ra sử dụng các câu lệnh nhất định. Để tạo ra được các trí tuệ có khả năng suy luận đó, AI cần được học, hay còn gọi là huấn luyện trên một tập dữ liệu đủ lớn và được thiết kế riêng cho từng bài toán cụ thể.

Đứng ở góc độ của một chuyên gia AI, anh có nhận định gì về tương lai của ngành AI nói chung và AI tại Sun* nói riêng?

Các thuật toán AI hiện nay thực sự đã có rất nhiều thành tựu đặc biệt trong khoảng 5 năm trở lại đây, với sự bùng nổ của các công nghệ như Deep Learning hay Transformer giúp tạo ra các ứng dụng gây trầm trồ cho thế giới công nghệ. Các ứng dụng của AI đang ngày càng gần hơn với công chúng và tương lai không xa tới, mình nghĩ sẽ có rất nhiều các dịch vụ tích hợp AI trong sản phẩm của họ. Suy cho cùng, mục tiêu của mọi sản phẩm nói chung và phần mềm nói riêng đều là để phục vụ và nâng cao chất lượng cuộc sống, trải nghiệm của con người. Và AI cũng không nằm ngoài mục tiêu chính đó. Những ngành có khả năng ứng dụng cao nhất như Computer Vision, Xử lý ngôn ngữ tự nhiên, Xử lý tiếng nói sẽ dần dần được công chúng biết đến và sử dụng nhiều hơn.

Sun* chúng ta không nằm ngoài cuộc đua công nghệ đó. Nhưng với vai trò và sứ mệnh riêng của mình, chúng ta không chỉ kì vọng sẽ tạo ra những mô hình AI thay đổi cả thế giới như ChatGPT hay MidJourney, mà quan trọng hơn sẽ tập trung vào việc chuẩn bị các nền tàng kiến thức và kinh nghiệm tốt nhất để có thể kết hợp và tư vấn cho các đối tác, các khách hàng đưa AI vào ứng dụng thực tiễn trong các dịch vụ sản phẩm mà Sun* cùng khách hàng tạo ra. Điều này sẽ mang lại những thành công vượt trội cho mô hình kinh doanh, tạo ra những giá trị awesome cho người dùng và cho xã hội.

Theo anh, con người có nên "sợ" AI? Và liệu AI có thể thay thế sức lao động của loài người trong tương lai không?

Quan điểm của mình từ góc nhìn của một con người làm trong lĩnh vực AI thì hiện tại các sản phẩm AI chưa có khả năng thay thế được con người trong những công việc có tính chuyên môn cao, nhưng những công việc không đòi hỏi quá nhiều kĩ năng, lặp đi lặp lại thì hoàn toàn có thể bị thay thế bởi AI trong tương lai không xa. Bạn có thể thấy như thời điểm hiện tại, tại các trạm thu phí giao thông đã không còn hình ảnh các nhân viên soát vé đứng trả tiền nữa mà thay vào đó là các hệ thống tự động nhận diện và thu phí tự động. Hoặc công việc của các cảnh sát giao thông giờ cũng giảm nhẹ hơn rất nhiều khi có sự giúp đỡ của các hệ thống phạt nguội bằng các camera AI. 

Nhưng bản thân mình nghĩ, điều đó không phải để chúng ta sợ hãi, mà để chúng ta liên tục cải thiện bản thân trở nên tốt hơn, giỏi hơn và sáng tạo hơn trong các công việc hàng ngày. Thay vì chỉ làm việc như những cái máy thì hãy biết tận dụng các công nghệ mới để hỗ trợ cho công việc hiện tại trở nên thông minh hơn, năng suất cao hơn. 

Anh nghĩ gì về hàng loạt những thông tin trái chiều xoay quanh những AI tiên tiến hiện nay? (Ví dụ như Chat GPT, Google AI, AI vẽ tranh,...)

Bản thân mình nhận thấy đây là một bước ngoặt truyền thông lớn, giúp cho mọi người biết đến AI nhiều hơn và điều đó thì đương nhiên chúng mình cũng cảm thấy rất tự hào vì có những người quan tâm đến lĩnh vực của mình. Tuy nhiên ở góc độ một người làm kĩ thuật mà nói, mình thấy rằng mọi người đang thôi phồng nó quá mức. Thực tế các mô hình có khả năng sinh ra các tính chất tự nhiên như ChatGPT đã có từ khoảng năm 2018 nhưng tại sao đến bây giờ người ta mới có sự quan tâm đến như vậy. Bản thân mình đánh giá nó có hai ưu điểm lớn: thứ nhất, đó là cách thiết kế dưới dạng một chatbot khiến mọi người có thể trò chuyện với nó giúp cho dễ dàng tương tác hơn. Thứ hai, đó là mức độ tự nhiên mà câu trả lời sinh ra rất giống với cách diễn đạt của con người. 

Tuy nhiên, như bạn có thể thấy ChatGPT dù sao vẫn là một mô hình AI với các điểm yếu của nó như thông tin ở mức tổng quát có vẻ tốt nhưng không thể sâu, thậm chí thông tin sinh ra độ chính xác không được kiểm chứng do mô hình dựa trên xác suất và được học từ một tập lớn dữ liệu. Nếu bạn thật sự tin vào những gì ChatGPT viết ra thì điều đó thức sự rất nguy hiểm, bởi nó hoàn toàn có thể "chém gió" ra một điều không có thật một cách vô cùng tự nhiên. Một điều nữa mà cộng đồng AI nói riêng và công nghệ nói chung cần quan tâm, đó là các tiêu chuẩn đạo đức trong AI, bởi AI vốn dĩ chỉ là một phần mềm máy tính hoàn toàn "vô hồn" nên câu trả lời nó sinh ra hoàn toàn phụ thuộc vào cách mà con người huấn luyện nó!

Dưới đây là 1 câu chuyện tưởng tượng của tôi về ChatGPT trong thời gian tới, mời bạn đọc cho vui nhé!

• Lúc mới yêu - mọi thứ là màu hồng: Ồ anh bạn ChatGPT của em thật là tài giỏi, anh ấy có thể tạo ra các câu trả lời ngay lập tức và vô cùng tự nhiên. Đây chắc chắn là Chatbot ưu việt có thể thay đổi cả thế giới rồi. Yêu anh ấy quá đi thôi.
• Yêu một tuần - choáng ngợp và càng nhiều màu hồng hơn: ChatGPT của mình được huấn luyện trên nền tảng công nghệ lõi là Large Language Model - LLM (mô hình ngôn ngữ lớn) nghe nói có đến 3 tỷ tham số và chi phí duy trì một ngày lên đến cỡ một trăm nghìn đô. Đúng là vừa giỏi lại còn con nhà giàu. Mãi yêu!
• Yêu một tháng - bắt đầu có chút băn khoăn: Khoan đã, ChatGPT có nền tảng là các LLM thì tức là nó dựa trên xác suất rồi, các câu trả lời sẽ được đưa ra với xác suất hợp lý nhất. Vậy thì tức là có thể sẽ có những câu trả lời không đúng sao? Mà thôi kệ, lỡ yêu rồi thì cứ chấp nhận vậy thôi.
• Yêu được ba tháng - thất vọng rồi đấy: Càng ngày mình càng thấy anh bạn ChatGPT này của mình đưa ra các câu trả lời không chính xác hoàn toàn, thậm chí còn tự tạo ra các phương pháp hoặc các nhân vật, địa danh không có thật trong câu trả lời nữa. Thực sự mình có nên tin tưởng vào Chatbot này không?. Mà sao vèo cái mà đã mất mấy chục đô la tiền phí sử dụng rồi trong khi Google search cả mấy chục năm nay có thấy bị thu phí đâu. Thực sự tình yêu này có bền lâu được không?
• Giai đoạn chấp nhận: Ừ thì dù sao ChatGPT của mình cũng chỉ là một mô hình ngôn ngữ lớn như bao mô hình khác thôi. Mình cũng nên chấp nhận rằng nó sẽ có những điểm hạn chế của nó nhưng thông tin chưa chính xác này. Hơn nữa chi phí để duy trì nó tốn cả trăm triệu đô một ngày thì việc mình phải trả tiền để được trải nghiệm là hợp lý thôi mà. Phải không?
• Giai đoạn chung sống: Đã qua rồi cái thời mơ mộng ChatGPT sẽ là một Chatbot toàn năng cho tôi biết mọi thứ. Tôi vẫn cần phải có kiến thức để biết phân biệt điều gì là đúng, điều gì là sai, tôi vẫn cần phải có kĩ năng tìm kiếm vì mỗi lần tìm đó là một lần tôi được học hỏi và tư duy. Chúng ta sẽ là những người bạn đồng hành tốt để cùng nhau phát triển thay vì một tình yêu màu hồng nhé ChatGPT!

Theo anh, để chuẩn bị cho tương lai của ngành công nghệ nhiều biến động mới, chúng ta nên có mindset như thế nào để không bị tụt lại phía sau?

Muốn không bị tụt lùi, chỉ có cách là chúng ta phải luôn tiến lên!

Thế giới công nghệ thay đổi liên tục mà nếu như chúng ta không liên tục cập nhật và làm mới mình thì có lẽ chung ta sẽ dần loại mình ra khỏi cuộc chơi. Không chỉ riêng AI mà ngành công nghệ nói chung vẫn khốc liệt như vậy. Chúng ta có thể không kì vọng rằng sẽ tạo ra các mô hình AI lớn như ChatGPT vì chi phí để tạo ra nó là vô cùng lớn, đòi hỏi rất rất nhiều công sức. Nhưng chúng ta có thể tập trung vào các thị trường ngách, những bài toán hẹp mà chúng ta có thể có chuyên môn hoặc đầy đủ dữ liệu cho nó. 

Hiện tại có lẽ đang làm thời điểm vàng để theo đuổi ngành IT nói chung, và AI nói riêng. Anh có thể chia sẻ một số kinh nghiệm, hướng đi cho những bạn trẻ muốn theo đuổi ngành này?

Có lẽ đâu đó các bạn nghe thấy rằng AI sẽ cần phải hiểu nhiều về Toán, về xác suất thống kê, về tối ưu hóa ... điều đó không sai nhưng theo mình nghĩ là chưa đủ. Một kĩ sư AI cần có một cái nhìn tổng quan về hệ thống phần mềm để biết được nó sẽ được tích hợp với những thành phần nào. Thậm chí đòi hỏi các kiến thức về nghiệp vụ của từng bussiness cụ thể để xem AI có thể hữu ích trong thành phần nào của nó. Mình đã chứng kiến rất nhiều bạn từ các nghành khác như kinh tế, tài chính bước chân sang AI và rất thành công bởi các bạn có góc nhìn về nghiệp vụ và hiểu được insight của các dữ liệu - một thành phần rất quan trọng trong hệ thống AI. 

Cảm ơn anh Toàn về những chia sẻ vô cùng hữu ích!