"Thần đèn MyAladdinz" dưới góc nhìn của người làm công nghệ

Thần đèn mang tới niềm vui! 

Cách đây khoảng 1 năm, tôi có nghe đến một dự án tên là MyAladdinz du nhập vào Việt Nam với tỉ lệ hoàn tiền lên đến 80% khi mua hàng cùng những lời quảng cáo có cánh:

“App MyAladdinz được tạo ra từ nhóm 1% người thông minh nhất trên thế giới, nắm giữ 95-99% tài sản toàn thế giới và App MyAladdinz đang được hưởng ứng rất mạnh mẽ. “

MyAladdinz được thiết kế với một hệ thống điểm thưởng và hoa hồng phức tạp cùng các cấp đại lý khác nhau:

• Người nạp tiền sẽ nhận được điểm, được gọi là GEM, có thể dùng GEM để mua hàng ở những nơi chấp nhận MyAladdinz.
• Mỗi khi mua hàng ta nhận được tỉ lệ hoàn tiền là 80%. Một con số “khó tin”. Nghĩa là ta mua 100.000đ thì sẽ được hoàn lại 80.000đ, mua 1 tỉ thì được hoàn lại 800 triệu.
• Tuy nhiên tiền không được hoàn ngay, mà được trả bằng một loại điểm khác, tên là Point. Point sẽ dần được quy đổi sang GEM, 0.2% cho 180 ngày đầu, và 0.1% mỗi ngày tiếp theo cho đến khi đủ 80%.
• Khi giới thiệu bạn bè và trở thành đại lý cấp 1, cấp 2, cấp n... ta sẽ nhận được hoa hồng mỗi khi người được ta giới thiệu mua hàng.
• 1 năm đầu tiên, nếu quy đổi Gem ra Points sẽ được 6 lần nhân (x5, x5, x4, x3, x2, x). Ví dụ: Bạn mua 1.000 Gem và quy đổi ra Points thì lần đầu sẽ được x5 lên thành 5.000, gấp 5 tài khoản. Kinh ngạc chưa nào?

Quả thực là kiếm tiền chưa bao giờ dễ dàng đến thế, nạp tiền vào đổi điểm ra là nhân 5 tài khoản, giới thiệu bạn bè thì được thêm hoa hồng. Chính điều này đã khiến cho MyAladdinz nổi như cồn ngay khi về Việt Nam, hệ thống hoàn tiền và điểm thưởng quá hấp dẫn khiến người dùng bị thu hút mù quáng. 

Mô hình còn vô cùng tinh vi khi không hoàn ngay tiền cho người dùng, mà trả dần theo hàng năm trời. Đồng thời để nhận được hoa hồng thì mỗi người được giới thiệu phải duy trì ít nhất 1000 Point trong tài khoản. Do đó bắt buộc họ phải ở lại lâu để có thể kiếm được lợi ích lớn và khuyến khích những người được giới thiệu cũng phải mua hàng để duy trì số Point tối thiểu, kích cầu mua sắm.

Bản chất của sự lừa đảo

Nếu ai đã từng đọc hay biết về những mô hình Ponzi thì có thể dễ dàng nhận ra rằng, đây chính là một biến tướng của mô hình ponzi - lừa đảo đa cấp, lấy tiền người sau chia cho người trước, đến khi dự án không còn khả năng chi trả cho người dùng sẽ tự sập.

Vậy cái sai của dự án nằm ở đâu?

• Nạp tiền để mua GEM, và dùng GEM để mua hàng: Quá sai! Tiền do nhà nước quản lý và bảo hộ giá trị, tạo ra có giới hạn, tránh lạm phát, nhưng GEM thì vô hạn, có thể tạo ra bao nhiêu tuỳ thích giống như là cập nhật lại con số trong database vậy, không có cơ quan thẩm quyền đứng ra bảo hộ, do đó GEM về lý thuyết là vô giá trị. Có thể có bạn sẽ hỏi: “Tiền ảo hiện giờ chẳng phải cũng vậy hay sao?”. Câu trả lời là: “Đúng vậy”, bản chất của tiền tệ là niềm tin, như tiền của quốc gia là ta có niềm tin vào Chính phủ, còn tiền điện tử như Bitcoin hay các đồng tiền ảo khác thì người ta có niềm tin vào công nghệ blockchain, và nó được chấp thuận rộng rãi trên toàn thế giới. Do đó niềm tin vào sự ổn định của tiền quốc gia hay Bitcoin vẫn cao hơn rất nhiều so với GEM của một hệ thống vô danh nào đó.
• Hoàn tiền lên đến 80%: Một con số quá vô lý! Chính sách hoàn tiền này ta có thể thấy ở rất nhiều ứng dụng mua sắm, nhưng thông thường, nó luôn luôn kèm theo điều kiện, ví dụ như“tối đa 50.000đ”, chuyện mua 1 tỷ được hoàn 800 triệu như ở MyAladdinz là tỉ lệ quá lớn, đặt ra nhiều nghi vấn.
• Rút tiền ở đâu: Khi đọc các bài viết về MyAladdinz, đa số ta thấy các thông tin về việc nạp tiền, mua hàng, giới thiệu... để lấy điểm thưởng, nhưng đổi điểm thưởng ra tiền thế nào thì họ không nói. Dễ hiểu thôi, tiền ở đâu mà trả. Tất nhiên, ở giai đoạn đầu để tạo uy tín thì các “thần đèn” có thể bỏ tiền túi và tiền người dùng nạp vào để trả cho những người đầu tiên, nhưng khi mạng lưới lớn lên thì …. thôi anh em cứ cầm tạm điểm thưởng đi nhé. Đây cũng chính là điểm chết của mô hình lừa đảo ponzi.

Vậy là, chưa cần nói tới các yếu tố về đội ngũ lãnh đạo, phát triển, các yếu tố pháp luật, bản quyền, mà chỉ cần nhìn vào các mặt kỹ thuật thôi, ta cũng có thể nhận thấy tính chất lừa đảo thấy rõ ở trong dự án này.

Lừa đảo hay hợp pháp - ranh giới mong manh

Ta có thể thấy rằng, hệ thống điểm thưởng và hoàn tiền là không hề mới. Trên tất cả các ứng dụng mua sắm thông dụng hiện giờ như Shopee, Tiki, Lazada đều có hình thức xu có thể sử dụng như tiền, và mua hàng được hoàn xu. Vậy có gì khác so với mô hình của MyAladdinz? 

Điểm khác cơ bản ở đây đó chính là “khả năng chi trả”. Shopee, Tiki hay Lazada có tiềm lực kinh tế đủ lớn, được pháp luật chứng thực rằng họ hoàn toàn có khả năng chi trả các khoản hoàn tiền như đã công bố. Và trên thực tế, hạn mức hoàn tiền ở các ứng dụng này cũng đều rất nhỏ, không bao giờ có chuyện “mua 1 tỷ hoàn 800 triệu” như ở MyAladdinz.

Tiền ảo cũng như vậy. Đầu tiên người ta nói Bitcoin là lừa đảo, nhưng khi niềm tin đủ lớn, và người dùng đủ lớn, thì Bitcoin lại được chấp nhận rộng rãi, và hợp pháp ở nhiều quốc gia. Tuy nhiên ngoài Bitcoin thì hiện giờ cũng có rất nhiều những đồng coin rác, giống như GEM vậy, nên hãy tỉnh táo đánh giá trước khi tham gia bất cứ hoạt động đầu tư nào.

Vậy sẽ thế nào nếu thực sự MyAladdinz có quá nhiều tiền, và GEM của họ là tiền điện tử được chấp nhận rộng rãi như Bitcoin vậy?

Kết luận

MyAladdinz rõ ràng là một dự án đa cấp lừa đảo, nhưng ta cũng hiểu rằng ranh giới giữa lừa đảo và hợp pháp thực sự mong manh, cần đến những hành lang pháp lý, quy định cụ thể từ các cơ quan chức năng. Và cho tới lúc đó, hãy luôn tỉnh táo trước những lời mời gọi đầu tư, dù đó có là từ bạn bè hay người thân, hãy tự mình tìm hiểu và chỉ nên tham gia khi mình có đủ kiến thức.