Từ câu chuyện của các Idol Hàn Quốc đến ý nghĩa của "làm việc nhóm" đối với tổ chức

Hàn Quốc là quốc gia cực kỳ thành công trong việc quảng bá văn hóa của họ đến với toàn thế giới. Họ có nền điện ảnh nổi bật, ngành du lịch nổi bật, các ngôi sao thể thao nổi bật , .... và họ còn có KPOP. Đúng vậy , KPOP là một trong những thứ vũ khí có sức ảnh hưởng lớn nhất trong việc thúc đẩy sự phát triển của ngành giải trí Hàn Quốc. 

80% các nghệ sỹ hoạt động trong ngành công nghiệp KPOP này, là các NHÓM NHẠC. Và nếu xét về mức độ phổ biến, các nhóm nhạc luôn chiếm lượng fan khổng lồ hơn so với các nghệ sỹ solo. Tại sao mô hình các NHÓM NHẠC ở Hàn Quốc lại thành công hơn hẳn các nghệ sỹ solo? Có phải đơn giản vì nếu 1 ca sỹ giỏi có 10 fan, thì một nhóm 5 ca sỹ giỏi sẽ có 50 fan hay không? 

Tất nhiên là không. 

Nghệ thuật nào có tuyến tính như toán học. Hơn nữa hãy nhìn sang thị trường âm nhạc Việt Nam, các nhóm nhạc như 365 Da Band, Lip B, 5 dòng kẻ, 1088, Uni5, Monstar, .... cũng được ra mắt, nhưng họ không thực sự thành công hơn các nghệ sỹ solo. Một trong những lý do tạo lên sự phổ biến của một nhóm nhạc KPOP, nằm ở cách họ LÀM VIỆC NHÓM.

Dưới góc nhìn của mình - một fan cuồng KPOP 12 năm, mình sẽ phân tích phong cách làm việc nhóm của các boy-group, girl-group KPOP để mọi người hiểu được phần nào lý do tạo nên sự phổ biến của một nhóm nhạc KPOP. (Điều này rất liên quan đến core value Be A Team của Sun* ).

Mình sẽ đi sâu vào phân tích 2 khía cạnh: 

1. Cách một nhóm nhạc KPOP luyện tập cùng nhau.
2. Cách từng vị trí trong một nhóm được tạo nên.

Cách một nhóm nhạc KPOP luyện tập cùng nhau

Ở Mỹ và Việt Nam, hầu như các công ty giải trí đều chỉ đóng vai trò quản lý và truyền thông giúp những nghệ sỹ đã có tên tuổi rồi. Ở Hàn Quốc thì khác, các công ty giải trí đóng vai trò khá sâu trong thành công của một nhóm nhạc pop. Các công ty sẽ săn tìm nghệ sỹ từ khi họ mới 10-11 tuổi, đào tạo nghệ sỹ trong thời gian dài, lên chiến lược ra mắt, truyền thông, và can thiệp vào hầu hết các hoạt động sau ra mắt của nghệ sỹ. 

Để có được sự ăn ý, các thành viên trong một nhóm nhạc KPOP thường cần 2 yêu tố: 
1, Phù hợp và thấm nhuần với văn hóa của công ty 
2, Có thời gian luyện tập cùng nhau đủ lâu.

Văn hóa của các công ty giải trí tác động thế nào đến nhóm?

Cũng giống như Sun*, các công ty giải trí Hàn Quốc cũng có văn hóa rất đặc trưng thuộc về công ty . Nếu Sun* có 7 core values , thì JYP entertainment cũng có core values của riêng họ. 

CEO Park Jin Young của JYP chia sẻ, ông lựa chọn những Wonder Girls, Bi Rain, Twice, Got7 ,.... cũng dựa trên những values như: đạo đức, sự tận tâm và niềm đam mê. Park Jin Young không đặt yếu tố tài năng lên hàng đầu và công ty hướng tới việc đào tạo những nghệ sỹ giải trí đa năng (mạnh cả ở mảng diễn xuất và tham gia show giải trí thay vì chỉ chú trọng đến âm nhạc) . 

Ở một công ty khác là YG Entertainments, chủ tịch Yang Hyun Suk của YG Entertainment lại là người ưu tiên những giá trị khác. Ông Yang thường chia sẻ, ông đặt yếu tố tài năng lên hàng đầu và không quan tâm đến ngoại hình của nghệ sỹ. Công ty của ông chú trọng vào âm nhạc và các thực tập sinh phải mang màu sắc hiphop mạnh. Điều này lý giải tại sao YG có những BIGBANG, IKON, WINNER, 2NE1 và Black Pink , đều là những nghệ sỹ mang đậm màu sắc của công ty . 

Ở SM entertainment, CEO Lee Soo Man là người ưu tiên sự hoàn hảo. Ông đặt yếu tố ngoại hình và tài năng song song với nhau, công ty sẽ chỉ tuyển những thực tập sinh có cả 2 điều trên. Chúng ta có thể dễ dàng nhìn ra những điều trên thông qua các nghệ sỹ của công ty từ DBSK, SNSD, Super Junior, EXO, Red Velvet,... 

Văn hóa quyết định sự trường tồn của một doanh nghiệp. Và ở các công ty giải trí, các thực tập sinh luôn được chọn dựa trên văn hóa của công ty. Điều này tạo lên phong cách làm việc của họ, và giúp họ có thể phối hợp tốt hơn với nhau trong các sản phẩm giải trí.

Các thành viên sẽ luyện tập chung bao lâu? 

G-Dragon đã thực tập tổng cộng là 11 năm trước được khi ra mắt. Anh luyện tập 5 năm ở SM, 6 năm ở YG. Trong đó, anh có 3 năm luyện tập cùng Tae Yang và 3 năm làm trưởng nhóm của đội hình 5 thành viên Big Bang trước khi ra mắt. 

Hầu hết các thành viên ở các nhóm KPOP khác đều luyện tập trung bình 5-6 năm theo chương trình của công ty, sau đó họ được chọn và luyện tập cùng nhau khoảng 1-2 năm trước khi ra mắt. Điều này giúp họ hiểu rõ phong cách của công ty, cũng như có quá trình chuẩn bị kỹ càng cùng nhau để có thể bước ra ánh sáng và phục vụ công chúng. 

Thậm chí, có những công ty giải trí còn tạo thêm gia vị cho quá trình luyện tập của thực tập sinh bằng những Show Thực Tế Sống Còn - là những chương trình thi đấu âm nhạc giữa các thực tập sinh để giành quyền ra mắt.

Điển hình nhất là YG Entertainment với các show tuyển chọn Big Bang, Winner và Ikon. Trong các show này, các thực tập sinh được khán giả theo dõi. Vì vậy, họ cần phát huy mọi kỹ năng một cách nghiêm túc hơn, thúc đẩy khả năng làm việc nhóm cũng như khao khát được ra mắt của họ .  

Cách từng vị trí trong một nhóm được tạo lên

Ca sỹ, nhạc sỹ ở Việt Nam thường chỉ tham gia các hoạt động liên quan đến âm nhạc là chủ yếu, nhưng ở Hàn Quốc thì khác. Một nhóm nhạc idol KPOP, là một sản phẩm giải trí toàn diện và đa năng. Các thành viên nhóm nhạc không chỉ hoạt động âm nhạc, họ cũng rất mạnh trong mảng diễn xuất, giải trí, thời trang,... Các thành viên sẽ có điểm mạnh và điểm yếu khác nhau, điểm mạnh của người này sẽ bổ trợ cho điểm yếu của người khác và tạo lên một team làm giải trí hoàn hảo. 

Sau hàng chục năm phát triển, các vị trí trong một nhóm nhạc idol KPOP đã được phân hóa rất rõ ràng, để giúp họ tận dụng năng lực của từng thành viên. Sau đây, mình sẽ phân tích về một số loại vị trí trong một nhóm nhạc KPOP, để mọi người hiểu được phần nào, cách một nhóm nhạc KPOP làm ra tiền.

1, Main vocal (giọng chính) 

Idol KPOP vẫn hoạt động dựa trên nền tảng của âm nhạc, vì vậy, giọng hát của các thành viên phải ít nhất ở mức trung bình. Hầu hết trong các bài hát của một nhóm, sẽ chỉ có 1 hoặc 2 người hát chính. Họ sẽ đảm nhận chorus (điệp khúc) hoặc những đoạn highlight cần kỹ thuật thanh nhạc tốt (như những đoạn xử lý nốt cao chẳng hạn). Những thành viên còn lại trong nhóm sẽ chỉ góp giọng trong những đoạn còn lại, thậm chí có những thành viên chỉ hát nửa câu, hoặc bè. 

Những bạn main vocal, thường sẽ đóng vai trò chính trong các sân khấu âm nhạc, họ sẽ hát rất nhiều. Đôi khi sẽ được công ty đưa đi tham gia các chương trình liên quan đến giọng hát như King Of Mask Singer, Fantastic Duo, The Fan, The Call,.... để quảng bá cho nhóm của mình . 

Một số bạn main vocal, còn tiếp tục phát triển kỹ năng sáng tác, biểu diễn nhạc kịch,... để phát triển bản thân. Nhưng bất cứ khi nào xuất hiện, họ cũng sẽ giới thiệu tên mình kèm với tên của nhóm để quảng bá cho nhóm. Ví dụ: Em là Red Velvet Wendy, em là SNSD's TaeYeon, em là EXO's Baek Hyun,... Họ luôn đặt lợi ích của nhóm lên hàng đầu.  

Tận hưởng khả năng của các main vocal trong video này : 

2, Main dancer  

Nhạc KPOP hầu hết là nhạc dance. Họ xây dựng vũ đạo dựa trên nền tảng bài hát. Điều này giúp cho sản phẩm âm nhạc của họ có sức lan tỏa mạnh mẽ hơn. Phong trào dance cover KPOP chính là minh chứng cho điều này. Thậm chí ở Việt Nam, đã có những nhóm nhảy dance cover KPOP trở thành những studio lớn kinh doanh sản phẩm là bài dạy nhảy KPOP như nhóm ST 319 (tiền thân của ST 319 entertainment), LYNT, OOps crew, CAC,...

Chính vì vậy, vũ đạo là một yếu tố quan trọng trong một nhóm nhạc KPOP, và các công ty giải trí luôn cố gắng để đào tạo vị trí main dancer, nổi tiếng ở vị trí này có thể kể đến Uknow YunHo, EXO Kai, SNSD Hyo Yeon, Itzy Chaeryeong, GIDLE Soo Jin, Black Pink Lisa,...

Main dancer là người nắm giữ linh hồn của màn biểu diễn. Họ sẽ là vị trí mệt nhất vì sẽ phải nhảy liên tục, và sẽ làm tâm điểm của mọi ánh nhìn. Không chỉ nhảy trên các sân khấu âm nhạc, họ sẽ nhảy cả ở trong các show giải trí (Running mans, knowing brothers,...) và cả các sân khấu chuyên môn về nhảy (Hit the stage). 

Nhảy nhảy và nhảy . Đây là công việc đòi hỏi cả thể lực, tinh thần, độ dẻo dai và cả sự dũng cảm (cho những màn vũ đạo mạo hiểm). Vì vậy, main dancer thường chỉ có các kỹ năng thanh nhạc đủ dùng, họ sẽ rap hoặc hát rất ít và đóng vai trò về phần nhìn nhiều hơn. 

Cùng xem về Kai - một trong những main dancer được tôn trọng nhất KPOP: 

3, Main rapper 
Cũng giống như Main vocal cần hát hay, main rapper cần rap giỏi hoặc xuất sắc tùy vào phong cách của nhóm. Ví dụ như BIGBANG là một nhóm nhạc hiphop, nên 2 main rapper là G Dragon và TOP phải hiểu rõ về hiphop và có kỹ năng rap ở mức xuất sắc. Nhưng ở một girl-group theo phong cách dễ thương, năng động như Twice thì Chae Young chỉ cần biết rap ở mức ổn là đủ để giữ vị trí main rapper.

Cùng xem về Bobby - quán quân của Show me the money 3: 

4, Thành viên cân phần giải trí  

Ở Hàn Quốc, ngành công nghiệp truyền hình mang lại nhiều lợi nhuận hơn ở Việt Nam. Hầu hết cư dân Hàn Quốc đều xem TV và các chương trình giải trí là món ăn tinh thần chính của họ. Da Hyun của Twice, Seung Hee của Oh My Girl, Hee Chul của Super Juniors,... là ngôi sao của các show giải trí ấy. Họ là những thành viên nhóm nhạc idol cực kỳ nổi tiếng ở Hàn Quốc với tất cả các độ tuổi, từ già đến trẻ. Lý do không phải là vì kỹ năng âm nhạc hay vũ đạo của họ, mà ở khiếu hài hước có một không hai của họ. Kỹ năng âm nhạc của họ thường chỉ ở mức đủ dùng, nhưng họ quá xuất sắc trong việc làm khán giả cười. 

Các thành viên này đóng góp rất lớn vào độ nổi tiếng của cả nhóm. Họ luyện tập những tài lẻ để làm khán giả cười theo cách rất chuyên nghiệp như: giả giọng, nhảy trên nền nhạc thiếu nhi, làm hành động đáng yêu,...

Để hiểu rõ hơn, chúng ta hãy theo dõi kỹ năng của Seung Hee - một trong những thành viên nổi tiếng nhất trong mảng giải trí: 

5, Center (Visual) 

Họ là bộ mặt của nhóm, là tâm điểm của mọi ánh nhìn, là người nâng tầm phần nhìn của một sản phẩm âm nhạc. Đây thường là vị trí nổi tiếng nhất trong một nhóm nhạc vì họ có ngoại hình cuốn hút, kỹ năng nhảy-biểu diễn trên mức trung bình và giọng hát đủ ổn. Đây là thành viên có bộ kỹ năng hài hòa nhất trong nhóm. Điển hình có thể kể đến Red Velvet Irene, Black Pink Jisoo, SNSD Yoona, ITZY Ryu Jin,...

6, Thành viên đóng vai trò trên một quốc gia khác 

Các nhóm nhạc Hàn Quốc hoạt động trên toàn châu Á nên đôi khi họ cần có các thành viên nước ngoài để làm cầu nối ngoại giao cho thị trường âm nhạc ở nước đó (giống như nghề BrSE vậy). Nổi bật là các thành viên Trung Quốc hoặc Nhật Bản, xuất hiện rất nhiều trong các nhóm nhạc Hàn Quốc như Sana, Mina, MoMo của Twice, Cheng Xiao của WJSN, Song Qian của Fx, Hitomi, Naoko của IZ*ONE,... 

Vì từ lâu, Trung Quốc và Nhật Bản luôn là một thị trường béo bở với các công ty lớn như SM, YG, JYP. Thậm chí có thời điểm họ đưa gà nhà của mình sang Trung Quốc và Nhật Bản hoạt động nhiều hơn cả ở Hàn Quốc, Điển hình với trường hợp của DBSK, 2PM với thị trường Nhật Bản và Super Junior M với thị trường Trung Quốc. 

Với những thị trường nhỏ như ở Đông Nam Á thì họ thường ít hướng tới hơn, nên chúng ta thường không thấy nhiều thành viên Đông Nam Á trong các nhóm nhạc Hàn Quốc. Tuy nhiên, trong thời gian gần đây các công ty giải trí lớn ở Hàn Quốc đã bắt đầu đặt trụ sở ở VN, hứa hẹn rằng họ thực sự muốn tấn công vào thị trường giải trí ở Việt Nam.  

Điển hình như SM đã lập trụ sở ở VN: Xem tại đây.

7, Các thành viên có thể đảm nhận 2 hoặc 3 vai trò nói trên 

Trên thực tế, không phải nhóm idol nào có đủ 5 vai trò như mình đã nêu ở trên. Và cũng có những nhóm nhạc sở hữu thành viên đảm nhận tốt 2 hoặc 3 vai trò. Ví dụ, EXO Kai vừa là main dancer vừa là center, Seung Hee vừa là main vocal vừa là thành viên giải trí, ZICO vừa là main rapper, producer, center,... Hoặc cũng có những nhóm idol hoàn toàn không quan tâm đến vũ đạo như NFlying, FT Island,... Thậm chí, có những nhóm nhạc debut với nền tảng cả 5 thành viên đều là diễn viên và tấn công vào mảng diễn xuất nhiều hơn âm nhạc như nhóm 5urprise của KAng Tae Oh (từng đóng Tuổi Thanh Xuân cùng Nhã Phương )

8, Việc phân chia rõ ràng các vai trò trong nhóm có ý nghĩa gì? 

Điều này giúp cho nhóm nhạc idol có thể tấn công vào nhiều thị trường khác nhau , từ âm nhạc đến diễn xuất, giải trí. Tất cả là vì lượng fan khổng lồ và lợi nhuận khổng lồ. Một nhóm nhạc Hàn Quốc có thể tổ chức một concert ở SVD Tokyo Dome chật kín 70000 khán giả, nhưng điều này gần như là không thể xảy ra với một nghệ sỹ solo . 

Lời kết

Tuy nhiên, không phải ai cũng thích âm nhạc theo phong cách công nghiệp và cái gì quá nhiều cũng không tốt. Cá nhân mình không còn thực sự thích phần âm nhạc của KPOP nữa. Ở Hàn Quốc, có rất nhiều người có định kiến với nhóm nhạc idol và họ không coi idol là người làm âm nhạc đích thực. 

Dù vậy, xét trên những khía cạnh về thương mại, độ phổ biến, .... phong cách làm việc nhóm của họ cũng đưa cho chúng ta nhiều góc nhìn thú vị và đáng học hỏi. Sự thành công của các nhóm nhạc idol Hàn với mức độ nổi tiếng toàn thế giới đã minh chứng một điều rằng: 

Muốn đi nhanh thì đi một mình. Muốn đi xa, ta phải đi cùng nhau!

Hy vọng bài viết sẽ đem đến một tinh thần khởi động đầu tuần đầy hứng khởi cho anh em Sunners!