"Thất đại tội" - Kì 3: Lòng tham!

Có bạn nào đã lâm vào "nghịch cảnh" dưới đây chưa nhỉ?

Ngày cuối tháng bạn lãnh lương. Trong vòng 10 ngày sau đó bạn sống như ông hoàng bà chúa với những cú check in sang chảnh, những bữa party quẩy tung nóc. Trong 20 ngày còn lại, bạn vừa làm vừa nghĩ tối nay sẽ ăn mì tôm nước hay mì tôm xào. Và trong 20 ngày đó, trong bạn là những lời tuyên bố hùng hồn: Tháng này tôi tiết kiệm và không hoang phí nữa. Nhưng rồi ngày cuối tháng lại đến, và ác thay hội bạn bè bar pub, những app mua hàng lại hớp hồn bạn, để rồi bạn giật mình tỉnh cơn mơ khi gói mì tôm bốc hơi nghi ngút hiện ra trước mặt. Bạn nuốt nước mắt húp mì tôm xì xụp và trong lòng vang lên tuyên ngôn: Tháng này tiết kiệm … Cứ thế, bạn sống trong sự giằng xé giữa ham muốn tiêu tiền và mong muốn tiết kiệm để có thể sống tốt hơn. Sự mâu thuẫn đó thường chỉ kết thúc khi hoàn cảnh bên ngoài tác động: Phe tiêu tiền sẽ thắng khi bạn lãnh lương và phe tiết kiệm sẽ thắng khi bạn ăn mì tôm.

Nếu bạn đã từng ở trong hoàn cảnh đó, thì chúc mừng bạn đã được trải nghiệm "bản dùng thử" của hình phạt dành cho kẻ tham lam mà Dante Alghieri* đã viết trong Thần Khúc:

"Họ dùng ngực đẩy lăn những khối nặng

Họ va đập vào nhau, rồi từ đó,

Quay trở lại và bị dồn về phía sau,

Họ mắng nhau : "Sao bo bo thế?" - "Sao xài hoang thế?"

Cứ như vậy họ đi theo vòng tròn đen tối,

Cho tới điểm đối diện bên kia,

Miệng không ngừng gào lên điệp khúc xấu hổ!"

Đọc đến đây, hẳn bạn cũng giống tôi ở chỗ, khâm phục tài năng của nhà thơ Dante. Bằng hình phạt dành cho những linh hồn tham lam, ông đã miêu tả thật tài tình nỗi khổ đau mà lòng tham mang lại và cả sự bắt đầu của nó. Nỗi đau thì quá rõ ràng rồi, lòng tham vốn làm người ta mệt mỏi vô chừng. 

Còn về khởi nguồn của nó? Với những kẻ luôn muốn tiêu tiền hay chỉ bo bo giữ của thì lòng tham sẽ xuất hiện, điều đó hẳn là không cần bàn cãi. Nhưng từ hình ảnh Dante viết ra, ta thấy được rằng ngay cả những người cẩn thận, tỉnh táo cũng có thể rơi vào chiếc bẫy của lòng tham. 

Nền giáo dục của hầu hết xã hội sẽ dạy chúng ta tiết kiệm để có một cuộc sống an toàn, ổn định. Thế nhưng chủ nghĩa tiêu thụ luôn không ngừng tỉ tê vào tai chúng ta về những thứ hào nhoáng. Trong cơn xung đột giữa khát khao tiêu tiền và lý trí tiết kiệm, chúng ta vô tình rơi vào cái bẫy của lòng tham: chúng ta muốn có thật nhiều tiền để thỏa mãn CẢ HAI. 

Bạn vừa muốn có tiền để ăn chơi nhảy múa, vừa muốn để dành tiền mà lo cho tương lai. Điều đó khiến bạn trở nên tham lam!

Vậy phải làm sao để chế ngự lòng tham?

Bạn muốn tiết kiệm nhưng thường hay quên mất mục tiêu của mình mỗi khi có một món hàng xinh xinh, một quán ăn ngon lành hiện ra trên Facebook? Vậy còn gì tốt hơn là việc tập trung vào mục tiêu tiết kiệm để vượt qua những ám ảnh đấy chứ! Cách thức để nâng cao sự tập trung ấy thì có nhiều vô số: dán sticker trên màn hình máy tính tự nhắc nhở, hay dùng một app quản lý tài chính, đọc các sách chuyên ngành về quản lý tài chính cá nhân v.v. Càng tập trung vào nâng cao quản lý tài chính, bạn càng ít thời gian để nghĩ về những món chi tiêu vô bổ đang tràn ngập khắp nơi.

Bạn muốn có thêm tiền để trang trải cuộc sống của mình? Câu trả lời đôi khi là làm thêm. Nhưng dù làm một việc hay nhiều việc, thì cách thực sự giúp bạn cải thiện tài chính cũng chỉ có thể là sự tập trung! Tôi từng chứng kiến rất nhiều người tự hại bản thân bằng cách vừa làm việc công ty vừa làm việc freelance trong giờ hành chính, kết quả thường là cả hai công việc đều dở dở ương ương. Họ có thể có thêm tiền từ việc làm thêm, nhưng đánh đổi bằng uy tín cá nhân, chất lượng sản phẩm của tập thể và thậm chí là năng lực chính họ khi mà tất cả những gì họ làm ra là những sản phẩm hời hợt chứ chẳng có sự đầu tư trí lực để nâng cao năng lực. Vậy nên nếu bạn chọn làm thêm để tăng cao thu nhập, thì xin đừng làm hai việc cùng lúc mà hãy tập trung để giờ nào việc đó, làm ra những thành phẩm hoàn chỉnh nhất với 100% trí lực của mình.

Sự tập trung cũng là cứu tinh duy nhất của bạn. Vì thông qua sự tập trung, làm ra sản phẩm tốt, bạn đang nâng cao cơ hội để được tăng lương. Còn nếu bạn cho rằng đã tập trung 100%, đóng góp tốt cho công ty mà chưa được tưởng thưởng tương xứng, thì những điều tốt đẹp mà bạn đang làm ra chính là cơ sở vững chắc khi bạn muốn nêu yêu cầu với cấp trên. 

Một câu chuyện tôi khá thích về sự tập trung, chính chuyên trong công việc để đạt đến những điều tốt đẹp là câu chuyện về nàng Kondo Marie. Cô là một cô gái trẻ người Nhật có sở thích dọn dẹp nhà cửa. Từ sở thích đó, Marie triển khai dịch vụ dọn nhà thuê đặc biệt của mình. Không chỉ dọn dẹp nhà cửa, Marie còn tư vấn khách hàng trong việc bố trí lại căn nhà, thay đổi cách sống cho hợp lý hơn. Nói cách khác, Marie dọn dẹp lại cuộc đời khách hàng chứ không chỉ căn nhà của họ. Chính vì thế mà mức phí trung bình của dịch vụ do Marie Kondo cung cấp là tầm 100 USD cho 1 giờ (chưa kèm phụ phí). Ngoài ra, Marie còn làm khách mời talkshow, viết sách v.v. Tất cả những điều đó đem lại khoản thu nhập khổng lồ cho cô. Bạn thấy đó, khi bạn toàn tâm toàn ý lo cho công việc, thì đẳng cấp của bạn sẽ được nâng lên đủ để đạt được những nấc thang mới trong danh vọng và cả tiền tài. Nếu không gặp khó khăn về tiền bạc, thì hẳn nhiên việc tập trung nâng cao chất lượng sản phẩm vẫn tốt hơn phân tâm làm nhiều việc cùng lúc để rồi dậm chân tại chỗ.

Trong phim Kungfu Panda, sư phụ Oogway có trích dẫn 1 câu nói của họa sĩ truyện tranh nổi tiếng Bill Keane :

“Yesterday is history, tomorrow is a mystery, today is a gift of God, which is why we call it the present.” 

Tạm dịch: Hôm qua đã là lịch sử, ngày mai vẫn còn là bí ẩn, còn hôm nay là một món quà từ Chúa, nên ta mới gọi nó là hiện tại. (Chơi chữ: "present" vừa có nghĩa là "hiện tại", vừa có nghĩa là "món quà")

Vậy thì, để mở món quà ấy của Chúa, tất cả những gì bạn cần là tập trung vào hiện tại, một cách trọn vẹn nhất có thể. Và khi ấy, bạn sẽ phát hiện ra lòng tham lam vô độ của mình đã lắng xuống từ lúc nào không hay.

Đón đọc kì sau: Thất đại tội - Kì 4: Sự lười nhác

Xem thêm: 

Thất đại tội - Kì 1: Lòng đố kỵ 

Thất đại tội - Kì 2: Sự phẫn nộ